25 شوال سالروز شهادت مظلومانه هفتمين پيشواي حق جويان وآزادگان، رئيس مذهب شيعه امام به حق ناطق، حضرت جعفربن محمد الصادق عليهماالسلام است.

در اين روز شهر مقدس قم شاهد برگزاري مجالس سوگ، وحرکت دسته جات مختلف عزاداري بود که همپاي عرشيان در اين اندوه سوگوار بودند واين مصيبت را به ساحت مقدس ولي الله الاعظم حجت بن الحسن عجل الله تعالي فرجه الشريف تسليت گفتند وبا حضور در حرم مطهر کريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها وبيوت مراجع عظام تقليد به تعظيم شعائر الهي پرداختند.

بدين مناسبت مجلس عزاداري باشکوهي در بيت آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي برگزار شد که طي آن طلاب وفضلاي حوزه، علماي اعلام، زوار ايراني وخارجي وشماري از مؤمنان وشيفتگان اهل بيت عصمت وطهارت حضور يافتند.

در اين مراسم خطباي ارجمند حجج اسلام ومسلمين حسيني، احمدي اصفهاني وفتاحي زاده بخش هايي از زندگي پرافتخار وخدمات امام جعفر صادق عليه السلام را بررسي، وبه جنبه هايي از مظلوميت آن امام همام اشاره کردند.

برخي از نکات مطرح شده در اين مراسم چنين است:

1. ما همگي مکلف به شناخت ومعرفت هستيم وکمال انساني ما در گرو معرفت است. تا کسي به پالايش روح خود از ظلمت ورذايل نفس نپردازد به معرفت کامل نمي رسد. اما شناخت خدا در حقيقت از الطاف خداي متعال به ماست وما از اين جهت منتي بر خداي سبحان نداريم. در حقيقت خداست که زمينه معرفت خود را در ما ايجاد مي کند وچنين توفيقي را نصيبمان مي سازد. از ما خواسته شده نسبت به امام وحجت خدا «عارف» باشيم؛ زيرا اوج معرفت، شناخت ولي خداست. از همين رو در متون ديني آمده است: «اللّهم عَرِّفني نَفْسَکَ فإنّکَ إن لم تُعَرِّفْني نفسک لم أعرف نَبيَّکَ. اللّهم عرّفني رسولک فإنّک إن لم تُعرِّفني رسولک لم أعرف حجَّتک. اللّهم عرِّفني حجّتک فإنّک إن لم تُعرِّفني حجّتک ضَلَلْتُ عن ديني؛(1) پروردگارا، خود را به من بشناسان چراکه اگر خود را به من نشناساني پيامبرت را نخواهم شناخت. پروردگارا، پيامبرت را به من بشناسان وگرنه، حجت تو را نخواهم شناخت. خدايا معرفت حجت خود را روزي ام کن که اگر جز اين باشد در دين گمراه خواهم شد».

2. امام ششم از ائمه اثناعشر حضرت جعفربن محمد صادق عليه السلام است. آن حضرت در مدينه به دنيا آمد ودر 25 شوال 148ق از دنيا رفت. مرقد مطهرشان در قبرستان بقيع در کنار پدر وجد بزرگوار وعمويشان امام حسن عليه السلام قرار دارد که هميشه براي شيعيان با مظلوميت پيوند خورده است. مادر گرامي ايشان «ام فروه» دختر قاسم بن محمدبن ابي بکر بود. مهم ترين لقب ايشان «صادق» مي باشد. رسول خدا سال ها پيش، ايشان را «کلمه حق وزبان راستي» لقب داده وفرموده بود: «يخرج الله من صلبه کلمة الحق ولسان الصدق؛(2) خداي متعال از صلب امام باقر کلمه حق وپيک صدق را خارج مي سازد». علوه بر اين لقب، آن حضرت را فاضل، طاهر وصابر نيز لقب داده اند.

3. جلالت قدر وعظمت شأن حضرت صادق وپدر بزرگوارشان امام باقر عليه السلام به حدي بود که جمعي از ناآگاهان در حق ايشان غلو کردند وآنان را خدا دانستند. از جمله اين اشخاص ابوالخطاب است که بارها به سبب بيان عقايد افراطي وغلوآميز خود در حق حضرت، از جانب ايشان مورد لعن ونفرين قرار گرفت.

4. يکي از اصحاب مشهور امام صادق مفضل بن عمر جعفي کوفي است که از خواص شاگردان امام به شمار مي رود. حديث مشهور به «توحيد مفضل» که دربردارنده دلايل اثبات صانع وتوحيد خداست از طريق همين شخص روايت شده است.

5. کتب وروايات، آکنده از کمالات معنوي وسجاياي اخلاقي امام صادق عليه السلام است. درباره ايشان آورده اند: پس از نماز عشا وگذشتن پاسي از شب کيسه اي از طعام وپول بر دوش مي گرفت وبه صورت ناشناس در ميان تهي دستان مدينه قسمت مي کرد. آنها زماني آورنده ي اين غذاها وپول ها را شناختند که حضرت از ميانشان رخت بربسته بود. ابن شهرآشوب در مناقب آورده است که آن حضرت پيوسته در يکي از اين سه حال بود: يا روزه بود، يا نماز مي گزارد، يا ذکر خدا مي گفت. محضر شريفش پربار، حديثش فراوان ومعاشرتش گوارا ودلنشين بود.

6. امام صادق عليه السلام داراي جلسات علمي ودرسي گسترده بود وشاگردان بسياري تربيت نمود. بسياري از علما، شمار شاگردان حضرت را چهارهزار تن ذکر کرده اند. تنها در کوفه نهصد شيخ بودند که همه مي گفتند: «حدثني جعفربن محمد؛ از جعفربن محمد شنيدم که مي گفت:...». در عين حال مشهورترين شاگردان ايشان عبارتند از: ابان بن تغلب، مؤمن طاق، مفضل بن عمر، هشام بن حکم وجابربن حيان. شش تن از ياران امام صادق نيز هستند که به اصحاب سته معروفند وهمه حديث شناسان شيعه آنها را موثق مي دادند وبه جلالت قدرشان اعتراف دارند. البته اين افراد غير از شاگرداني هستند که از عامه بودند. براي نمونه ابوحنيفه مؤسس مذهب حنفي ومالک بن انس پيشواي مذهب مالکي از شاگردان حضرت بوده وبا ايشان پيوند داشته اند. ابوحنيفه درباره دو سال شاگردي خود در محضر امام صادق گفته است: «لولا السنتان لهلک النعمان؛ اگر آن دو سال نبود هلاک مي شدم».

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. کافي، ج1، ص337 (باب في الغيبة، حديث5).

2. بحارالانوار، ج36، ص312 (باب41ـ نصوص الرسول...).