در روز سه شنبه ۲۹ شوال المکرم ۱۴۴۳ (۱۰ خرداد ۱۴۰۱) یکی دیگر از سلسله نشست های علمی روزانه مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله با علما، فضلا و عموم مؤمنان در بیت مرجعیت شهر مقدس قم برگزار شد.

مشروح مطالب مطرح شده در این جلسه به شرح زیر است:

سؤال: آیا صابئین اهل کتاب هستند؟

جواب: خیر، کفار اهل کتاب سه طائفه هستند: یهود، نصاری و مجوس؛ که همان زرتشتیان هستند. البته در مورد مجوس خلاف است و مشهور قائل به این هستند که حکم یهود و نصاری را دارند، زیرا در روایات وارد شده است که :«سنوا بهم سنة اهل الکتاب» (من لا یحضره الفقیه ج2،ص53). در تاریخ وارد شده است که پیامبری داشتند که صاحب کتاب بود و آن پیامبر را کشتند و کتابش را آتش زدند. 

سؤال: حکم نماز فردی که به شخص دیگری به گمان اینکه نماز واجب می خواند، اقتدا می کند و بعد معلوم می شود نمازش نماز مستحب بوده، چیست؟

جواب: جماعت باطل است، اما نمازش چنانچه مبطلی انجام نداده باشد، مانند تکرار رکن صحیح است، زیرا حدیث لا تعاد، این مورد را شامل می شود.

سؤال: آیا در نماز جمعه اجتهاد از شروط امامت نماز است؟

جواب: قول مشهور و منصور این است که لازم نیست مجتهد باشد و لازم نیست از مجتهد جامع الشرایط اذن داشته باشد. هرچند برخی فرموده اند که لازم است، اما از ادله لزوم استفاده نمی شود و اگر هم شک شود، اصل عدم است.

سؤال: حکم ازدواج خانمی که شوهر او مسیحی شود، چیست؟

جواب: این مسأله در فقه مطرح است. چنانچه مسلّم باشد که از اسلام خارج شده و فقط تغییر دین از طرف او زبانی نبوده، در این صورت دلیل خاص وجود دارد که همان آن از شوهر جدا شده و احتیاج به طلاق نیست و خانم عدۀ وفات می گیرد و بعد از اتمام عده می تواند ازدواج کند.

سؤال: آیه 34 سوره شریفه نسا می فرماید: «واضربوهن». مقصود از ضرب به چه معناست؟

جواب: در بعضی از روایات در تفسیر آیه این چنین وارد شده است:«والضرب بالسواک و شبهه ضرباً رفیقا» (من لا یحضره الفقیه ،ج3،ص336). و در بعضی روایات دیگر دارد که این صرف تهدید است، نه اینکه ترخیص در زدن باشد.

سؤال: رجوع از وقف جایز است؟

جواب: خیر، زیرا وقف عقد نیست، بلکه ایقاع است، مانند عتق. لذا رجوع در آن جایز نیست.

سؤال: آیا در وقف عام خواندن صیغه لازم است؟

جواب: این مسأله محل خلاف است. جماعتی فرموده اند در اوقاف عامه احتیاج به صیغه نیست، بلکه همین که قصد وقف کند و در معرض استفاده قرار بدهد، در تحقق عنوان وقف کافی است، که به نظر می رسد تام باشد.

سؤال: فروش انگور یا خرما به کسی که خمر درست می کند، چه حکمی دارد؟

جواب: اگر یکی از دو مورد نباشد، جایز است، زیرا در روایت دارد که حضرت فرمودند: «نحن نبیع تمرنا ممن نعام انه یصنعه خمراً» (وسائل الشیعه، ج17، ص231، ح6). اول اینکه به قصد اینکه او خمر کند، نباشد. دوم جریان فساد نباشد، زیرا اگر به گونه ای باشد که طرف مقابل که به او می فروشد، جریان فسادی را به راه بیندارد، جایز نیست، به دلیل روایتی که در کتاب تحف العقول وارد شده و مرحوم شیخ در ابتدای کتاب مکاسب محرمه روایت را ذکر کرده است: «ما یأتی منه فساد محضاً» و هرجا عرفاً این عنوان صدق کند، جایز نیست.

سؤال: در مسأله قبل، آیا نمی توان گفت از باب تعاون بر اثم جایز نیست؟

جواب: این تعاون بر اثم نیست، بلکه اعانت است و اگر یکی از دو مورد باشد حرام است:1- به قصد تحقق آن اثم و حرام بفروشد،2- صدق عرفی باشد، هرچند که قصد نداشته باشد. بله، فروختن سلاح به دشمنان دین در حال حرب به جهت وجود دلیل خاص و اطلاق دلیل، جایز نیست، حتی اگر به قصد کمک به آنان نباشد.