در روز چهارشنبه ۶ ذی الحجه ۱۴۴۳ق (۱۵ تیر ۱۴۰۱) یکی دیگر از سلسله نشست های علمی روزانه مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی دام ظله با علما، فضلا و عموم مؤمنان در بیت مرجعیت شهر مقدس قم برگزار شد.
مشروح مطالب مطرح شده در این نشست به شرح زیر است:
سؤال: اگر در وضو آب را از بالا نریزد، اما در هنگام شستن از بالا بشوید، اشکال دارد؟
جواب: ملاک این است که در هنگام شستن و دست کشیدن از بالا به پایین باشد و لذا اشکالی ندارد.
سؤال: شخصی که چهار زوجه دارد که باید هر چهار شب در نزد یکی از آن ها باشد، آیا صرف اینکه در منزل با هم باشند کفایت می کند؟
جواب: آنچه واجب است مضاجعه است و باید به گونه ای باشد که این عنوان صدق کند.
سؤال: معنای حدیث «نیة المومن خیر من عمله» چیست؟
جواب: بزرگانی همچون علامه مجلسی نورالله مرقده در تفسیر و معنای این حدیث شریف وجوه متعددی ذکر فرمودند ازجمله اینکه گفته اند حرف «مِن» برای تبعیض است. بنا براین معنای روایت این است که نیت مومن جزئی از عمل اوست. با این تفسیر این حدیث می خواهد عمل را توسعه بدهد که شامل نیت هم بشود و در این صورت «خیر» افعل تفضیل نخواهد بود و اینکه در این حدیث افعل تفضیل باشد خلاف ارتکاز است، زیرا خلاف ارتکاز متشرعه است که نیت عمل بهتر از خود عمل باشد.
سؤال: اگر در غیر الزامیات تعارض بین دو نسخه و دو نقل پیش بیاید (نقیصه و یا زیاده شود)، آیا تساقط می شود؟
جواب: اگر در الزامیات بین دو نقل تعارض بشود، تساقط می شود، اما در غیر الزامیات به جهت اخبار من بلغ و قاعده تسامح، تعارض موجب تساقط نمی شود، یعنی اگر دو گونه نقل متعارض برسد، هرکدام از این دو نقل بلغ نسبت به او صدق می کند، زیرا اخبار من بلغ ظهور در توسعه لا اقتضائیات دارد، مگر اینکه در مورد انصراف باشد مثل اینکه بدانیم که این نقلی که به ما رسیده دروغ است.
سؤال: آیا از باب قاعده تسامح می شود به روایاتی که از امثال انس بن مالک و ابوهریره در باب مستحبات و مکروهات نقل شده، عمل کرد؟
جواب: چنانچه در کتب شیعه وارد شده باشد بله، می توان عمل کرد، اما اگر در کتب شیعه نیست و فقط در کتب عامه باشد، اخبار من بلغ شامل آن ها نمی شود، زیرا خلاف ارتکاز است.
سؤال: آیا با وجود اصل موضوعی، به اصل حکمی عمل می شود؟
جواب: خیر؛ چون وقتی اصل موضوعی باشد، موضوع را منقح و تعیین می کند و دیگرشک در حکم نخواهد بود.
سؤال: شخصی که از روی عذر قادر به سجده نیست، چگونه سجده کند؟
جواب: شخصی که معذوراست و نمی تواند سجده اختیاری بر زمین انجام دهد، وظیفه اش ایماء و اشاره برای سجده است. بله؛ به جهت قاعده میسور تا جایی که می تواند مهر را بر میز و یا مانند آن قرار دهد و پیشانی را برآن بگذارد.
سؤال: اگر ظن به غصبی بودن مالی که به اوهدیه دادند یا خریده است داشته باشد، حکمش چیست؟
جواب: ظن و گمان شرعاً حجت نیست، مگر در مواردی که دلیل خاص بر حجیت آن وجود داشته باشد، مانند ظن در رکعات نماز. بله؛ چنانچه ظن به حدی برسد که موجب اطمینان بشود، حجت خواهد بود، زیرا اطمینان یا عرفاً علم است و یا اینکه اگر نگوییم علم است، بنای عقلا برحجیت آن است.
سؤال: آیا روایات احتیاط مانند «اخوک دینک فاحتط لدینک» باتوجه به اینکه امر است، دلالت بر لزوم احتیاط ندارد؟
جواب: در همین روایات وارد شده است «بما شئت» و این تعبیر قرینه است بر اینکه این احتیاط مستحب است.
