جمعي از مردان و زنان مؤمن در قالب کاروان زيارتي «ام البنين سلام الله عليها» که از منطقه سيهات عربستان سعودي براي زيارت اماکن مقدس ايران به قم آمده بودند با مرجع عالي قدر حضرت آية الله العظمي سيد صادق حسيني شيرازي ديدار کردند و مورد استقبال گرم ايشان قرار گرفتند. معظم له پس از دعا براي قبولي زيارت و اعمال شان در درگاه حضرت احديت و مورد عنايت کريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه و امام رضا عليهما السلام قرار گرفتن، سخنان خود را اين گونه آغاز کرد:
در روايتي از امام صادق عليه السلام از پدرانش از حضرت امام حسين از امام حسن عليهما السلام آمده است که فرمود: «در شب جمعه مادرم فاطمه سلام الله عليها را ديدم که در محراب عبادتش قرار گرفت و به نماز پرداخت و همچنان مشغول نماز و عبادت بود تا اين که سپيده دميد. ميشنيدم که مادرم براي مردان و زنان مؤمن دعا ميکرد و [يکايک] آنان را نام ميبرد و بر دعاي خود براي آنان ميافزود، اما براي خود دعا نميکرد. به او گفتم: اي مادر، چرا آن گونه که براي ديگران دعا ميکني، براي خود دعا نميکني؟
مادرم فرمود: اي پسرکم، ابتدا براي همسايه سپس براي خويش [دعا ميکنم]».(1)
معظم له در ادامه افزود: دعاهاي متعدد و فراواني از اهل بيت عليهم السلام و نيز حضرت فاطمه سلام الله عليها در دست داريم که بر اساس ساختار آن، انسان بايد ابتداي براي خود و سپس براي ديگران دعا کند، مانند: «اللهم اغفرلي وللمؤمنين» يا «اللهم اغفرلي ولأبي»، اما روايتِ نقل شده از حضرت زهرا سلام الله عليها در عين اختصار، به موضوع بسيار مهمي اشاره دارد و آن مقدم داشتن ديگران به هنگام دعاست.
آية الله العظمي شيرازي سخنان خود را اين گونه دنبال کرد: ممکن است کساني باشند که دعا را کمبها يا ناچيز بشمارند، زيرا هزينه، وقت و تلاش نميطلبد، ولي سرور ما حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها ارجمندي و منزلت دعا را شناخته، ميداند، دعا کردن در واقع سخن گفتن با آفريدگار همه چيز است و هموست که هر نعمتي را ارزاني ميدارد و هر بلا و مصيبتي را بازميگرداند و لذا شب را تا به صبح به دعا براي ديگران سپري مينمود، اما براي خود دعا نميکرد.
ايشان همچنين فرمود: بي ترديد همگيمان نيازمند دعا هستيم و حضرت حق نيز در اين باره فرموده است: «قل ما يعبؤا بکم ربي لولا دعاؤکم...؛(2) [اي پيامبر،] بگو: اگر دعاي شما نباشد، پروردگارم هيچ اعتنايي به شما نميکند».
در حديث شريف نيز آمده است: «الدعاء مخ العبادة؛(3) دعا مخ (اساس و اصل) عبادت است».
به يک سخن مقدم داشتن ديگران حتي به هنگام دعا کردن از فضايل بسيار بلند و ارجمند است. چنين آموزه اي تنها در قرآن و مدرسه اهل بيت عليهم السلام خواهيم يافت، همانهايي که نه تنها در دعا، حتي در نيازهاي مادي ديگران را بر خويش مقدم ميدانستند.
ايشان تأکيد کردند: بايد از اهل بيت عليهم السلام پيروي کرده، مقدم داشتن ديگران را به هنگام دعا از آن پاکان بياموزيم. بنابراين مؤمنان بايد فرزندان، والدين و همسايگان و دوستان، خويشاوندان، پدران و مادران، فرزندان و همسايگان و دوستان خود را به هنگام دعا کردن بر خود مقدم بدارند و برآورده شدن حاجات آنان را از خداوند مسئلت کنند.
معظم له در توضيح اين مطلب فرمود: اين گونه ايثار و مقدم داشتن ديگران، دو ارمغان براي دعاکننده دارد:
1. چون انسان براي ديگري دعا کند، فرشته، دو برابرِ آن را براي دعا کننده ميخواهد. بنابراين اگر انسان روزيِ فراوان، فرزند درست کردار و توفيق خداوندي بخواهد، بايد همان را براي ديگران بخواهد تا دوچندان نصيب او شود؛
2. از خودگذشتگي افزون بر پاداش و ارجمندي اخروي، آثار و برکات دنيايي دارد.
سپس آية الله سيد محمد رضا شيرازي (فرزند ارشد مرجع راحل) در جمع ميهمانان سعودي سخناني ايراد کرده، گفت: اهل بيت عليهم السلام بر يکايک ما حق حيات جاودانه دارند، چراکه آنان ما را از تباه شدن و در دام انحراف گرفتار آمدن رهايي بخشيدند.
مرحوم شيخ مرتضي انصاري (يکي از علماي بزرگ که دويست سال است فقه و اصول او محور علمي حوزههاي علميه است) در کتاب «الرسائل» خود آورده است: «عدم شناخت مراتب سفيران الهي در صورت امکان حصول آن، کوتاهي در حق آن بزرگواران و سهلانگاري و غفلت در دوستي آنان است و نقصي است که به حکم عقل بايد در زدودن آن کوشيد، بلکه در شمار بزرگ ترين نقايص قرار دارد».
معظم له آن گاه پرسش گونه ادامه داد: راستي نسبت به اهل بيت عليهم السلام چه وظيفه اي داريم، سپس در جواب گفت: اولين وظيفه مان نسبت به اهل بيت عليهم السلام شناختن آنان است که مراتبي دارد، از جمله:
1. اهل بيت عليهم السلام را به عنوان بندگاني صالح بشناسيم؛
2. آنان را امامان و راهنماياني بدانيم که خداي متعال فرمانبرداري از ايشان را بر ما واجب کرده است؛
3. بپذيريم که خداي منان ولايت تکويني و تشريعي بدانان ارزاني داشته است؛
4. اين که آنان غايت و علت آفرينش و ماندگاري آن هستند.
ايشان افزود: هرچه شناخت ما از اهل بيت عليهم السلام بيشتر باشد، به خداوند نزديک تر خواهيم بود. از معصوم عليه السلام روايت شده است که فرموده: «برخي از شما بيشتر از ديگري نماز ميگذارد، و برخي از ديگري بيشتر به حج ميرود، و شماري از شما از ديگران بيشتر صدقه ميدهد، و عده اي از شما بيشتر از ديگران روزه ميدارد [، اما] برترين شما کسي است که شناختي برتر (بيشتر) داشته باشد».(4)
دومين وظيفه اي که نسبت به اهل بيت عليهم السلام داريم، شناساندن آنان به جهان و جهانيان است، زيرا جهان امروز کمتر، اهل بيت عليهم السلام را ميشناسد. همچنين اين خاندان پاک و هدايتگر امروزه سخت مورد تهاجم دشمنان قرار دارند و منش و مدرسه آنان نيز در جاي جاي اين جهان و به صورتهاي گوناگون آماج تهاجم و کينهتوزي دشمنان اهل بيت عليهم السلام قرار دارد. از اين رو برماست که از آن پيشوايان هدايت دفاع کنيم.
ايشان تأکيد کرد: بايد با تمام توان به ياري اهل بيت عليهم السلام برخيزيم تا مشمول دعاي پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم قرار گيريم، آن جا که حضرتش در خطبه غدير خم فرمود: «بارالها، آن کس که او (علي) را ياري کرد، ياري کن و آن که از دفاع از او دريغ کرد [بي يار و ياور] واگذارش».
شايان توجه است که يکي از روحانيون سعودي همراه ميهمانان، پيش از سخنان مرجع عالي قدر در سوگ حضرت صديقه کبري فاطمه زهرا سلام الله عليها مرثيه سرايي کرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1) وسائل الشيعه، ج 7، ص 112، باب 42، حديث 8884.
2) فرقان (25)، آيه 77.
3) عدة الداعي، ص 29.
4) بحارالانوار، ج 3، ص 14، باب 1، حديث 38.