در روز پنجشنبه نوزدهم ماه شعبان 1440ق (1398/2/5) جمعی از مسئولان و طلاب حوزه علمیه حضرت زهرا سلام الله علیها از شهرک شهید صدر بغداد با مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی مدظله العالی در شهر مقدس قم دیدار کردند. در این دیدار معظم له ضمن خوشامدگویی و ابراز خوشوقتی از حضور میهمانان برای سلامتی و برخورداری آنان از عنایات و الطاف آقا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و حضرت امام رضا علیه السلام و کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و شفاعت آن پاکان در برآورده شدن نیازهای دنیا و آخرت ایشان دعا کردند.

سپس فرمودند: دنیا بسان پلی است که باید از آن گذشت نه اینکه آن را آباد کرد و بدان دل بست. شاید رساترین و صریح ترین مطلبی که درباره دنیا آمده بیانی است که از اهل بیت علیهم السلام نقل شده است که فرموده اند: «خدای ـ عزوجل ـ از زمانی که دنیا را آفریده، بدان نظر نکرده است».

این بیان اهل بیت علیهم السلام ارزش و جایگاه دنیا نزد خدای متعال را نشان می دهد و اینکه دنیا نزد خدای سبحان بی مقدار و ناچیز است. دیگر اینکه دنیا برای انسان به پلی برای گذشت می ماند که بدون فرورفتن و افتادن در آب از رودخانه عبور کند و در واقع کارآمدی و فایده پل این است که انسان با استفاده از آن از یک سمت رودخانه به سمت دیگر آن برود.

معظم له در تبیین این مطلب فرمودند: ما در این دنیا به خوراک، پوشاک و دیگر لوازم و بایسته های زندگی نیاز داریم، لذا باید به اندازه ضرورت و نیاز بسنده کنیم و بیشتر از آن را وانهیم. برای انسان مهم نیست که پل محل گذر، چوبی باشد یا بتنی، زیبا باشد یا زشت یا اینکه چگونه از روی آن بگذرد، مهم این است که باید از روی آن بگذرد.

انسان باید به اندازه نیاز خوراک بخورد و لذیذ و گوارا بودن غذا را شرط خوردن آن نداند؛ چراکه لذت دنیا افسوس و دریغ روز قیامت را در پی دارد. امیرمؤمنان علیه السلام در این معنا فرموده اند: «حلاوة الدنیا مرارة الآخرة؛ شیرینی دنیا تلخ کامی آخرت است».

ایشان تأکید کردند و فرمودند: ما اهل علم در برابر خدای سبحان و اهل بیت علیهم السلام و تاریخ نسبت به سایر طبقات جامعه مسئولیت سنگین تری داریم؛ چراکه دو مسئولیت بر دوش ما قرار دارد:

1) اینکه ما چه اندازه و چند درصد از این پل (دنیا) استفاده می کنیم؛ چهل درصد یا پنجاه درصد یا شصت درصد یا هشتاد درصد؟

2) تأسی دیگران به ما.

هریک از ما اهل علم به اندازه اعتقادی که داریم مردم از ما می آموزند؛ خواه به نسبت درصدهای مختلف یا به اندازه و نسبت اعتقاد یک مرجع تقلید باشد، مردم در این معنا خوب و خدای ناکرده بد را از ما می آموزند. از جمله کسانی که ما را الگوی اعمال و رفتار خود قرار می دهند افراد خانواده ما هستند که با آنان نماز می گزاریم و سخن می گوییم و از ما حرف شنوی و فرمانبرداری دارند. امروزه این موضوع به خانه و محل و شهر محدود نشده، بلکه به دلیل گسترده بودن رسانه های ماهواره ای همه دنیا را دربر می گیرد و میلیون ها انسان در سراسر جهان سخنان ما را دریافت کرده و می شنوند. به همین جهت مردم از سخنان، دیدگاه ها و اسلوب و روش، شیوه گفتار و به کارگیری تعبیرها و اصول و ادب گوینده سخن استفاده می کنند که بر تمام جامعه اثر می گذارد و همین مسئولیت بزرگی است.

مرجع عالیقدر با بیان سیره و سلوک یکی از عالمان بزرگ گذشته فرمودند: داستانی از تاریخ حوزه علمیه نجف اشرف درباره یکی از عالمان سابق این حوزه را برای شما بازگو می کنم. او ابتدای ورودش به حوزه علمیه جوان بود و به تحصیل علوم دینی پرداخت و مراحل استادی را سپری کرد و مرجع تقلید شد؛ او مرحوم شیخ محسن خنفر بود.

مرحوم شیخ محسن خنفر در دوران پایانی زندگی اش به دلیل بیماری خانه نشین و بستری شد، تا جایی که نمی توانست به امور مرجعیت، تدریس و تحقیقِ مسائل شرعی برسد و به مسائل شرعی پاسخ دهد. سرانجام با همان بیماری در سال 1270ق (حدود 170 سال قبل) چشم از جهان فروبست. چهار سال پیش از فوت او صاحب جواهر از دنیا رفت. در فاصله فوت مرحوم صاحب جواهر و مرحوم شیخ محسن خنفر مرجعیت به مرحوم شیخ مرتضی انصاری رسید.

نقل شده است که کیسه ای پر از سکه طلای رایج که یکصد کیلو سکه در آن جای می گرفت برای مرحوم شیخ انصاری آوردند. ایشان بدون اینکه کیسه را باز کند دستور داد کیسه را با تمام محتویاتش برای شیخ محسن خنفر ببرند.

کیسه را برای شیخ خنفر بردند و در پاسخ او که جویای چیستی کیسه شد، گفتند: شیخ انصاری سلام رسانده و گفته است این کیسه و سکه هایش برای شماست.

شیخ خنفر سر کیسه را باز کرد و یک سکه برداشت و مقداری از آن را برید و نیمه دیگر سکه را به کیسه برگرداند و گفت: کیسه پول را نزد شیخ انصاری ببرید و این مقدار که برداشتم فعلاً برای من کافی است.

وقتی که کیسه را نزد شیخ انصاری بازگرداندند ایشان محتوای کیسه را میان یتیمان، مستمندان، مساجد، حسینیه ها، مجالس اهل بیت علیهم السلام و دیگر طرح ها و برنامه های خیریه ای توزیع کردند.

پس از اینکه مرحوم شیخ محسن خنفر از دنیا رفت دریافتند که نیمی از سکه طلا که جدا کرده و برداشته بود، به مقدار نیاز او و خانواده اش در زمان باقی مانده از حیات او بوده است.

در واقع این ماجرا برای شیخ محسن خنفر آزمون بود؛ چراکه علی رغم تحمل بیماری و نداری و رنج و درد، فریفته دنیا نشد و توانست سربلند از دنیای فانی به جهان باقی کوچ کند.

حال اگر فرد دیگری به جای شیخ محسن خنفر بود بسا که می گفت: حال که بیمار و دردمند هستم از فرصت استفاده کرده و سکه های بیشتری برای روزهای مبادا و سخت بردارم.

ما اهل علم با شرایط سختی روبرو هستیم و بیشتر اوقات با گرفتاری ها و بلاهای فراوانی مواجه می شویم، لذا باید از افتادن در دام شهوات و تمایلات نفسانی دوری کرده و پرهیز نماییم و برحذر باشیم.

حضرت آیت الله العظمی شیرازی دام ظله در ادامه سخنان خود فرمودند: هر زمانی که مرحوم شیخ محسن خنفر و رفتارش را به یاد بیاوریم و دیگران از او یاد کنند او را به جهت رفتارش سخت می ستاییم و می ستایند. شما اهل علم وارثان رفتار و سلوک مرحوم شیخ محسن خنفر و مرحوم شیخ مرتضی انصاری ـ که خدایشان رحمت کند ـ هستید.

حال باید دید که شما آیا مانند شیخ محسن خنفر خواهید شد یا نه. اینگونه شدن به سخن خدای سبحان در قرآن کریم بستگی دارد که فرموده است: «إِنَّ ذَلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ؛ مسلماً این [خویشتن داری حاکی] از اراده قوی [در] کارهاست» (شوری/43).

لفظ های «إِنَّ»، «ذَلِکَ» و حرف ل در «لَمِنْ» برای تأکید بر اراده و تصمیم است.

ایشان افزودند: بی شک و تردید در زمان مرحوم شیخ محسن خنفر گرفتاری ها و شهوات تمایل به دنیا و شیرینی هایش، خوردن غذاهای خوشمزه و گوارا و رغبت به پوشیدن جامه ها و لباس های فاخر وجود داشت، اما مرحوم خنفر خوب آموخته بود با دنیا چگونه رفتار کند. از این رو تا زمانی که انسان در دنیاست باید از آن برای انجام وظیفه و ایفای مسئولیت استفاده کند و زندگی را هزینه دنیای گذرا و تمام شدنی نکند.

باید توجه داشت که دنیا در برابر آخرت نسبت یک به میلیارد بلکه بیشتر و بیشتر است، چنان که خدای سبحان در توضیح مقیاس زمان دنیا نسبت به آخرت را بیان کرده و می فرماید: «وَإِنَّ یَوْمًا عِنْدَ رَبِّکَ کَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ؛ و در حقیقت‌ یک روز [از قیامت] نزد پروردگارت مانند هزار سال است از آنچه می ‌شمرید» (حج/47).

معظم له خطاب به میهمانان تأکید کرده، فرمودند: ما و شما از رهگذر اندوخته و آمادگی کامل علمی و تقوای حقیقی به ایفای این مسئولیت بپردازیم تا همانند شیخ مرتضی انصاری، شیخ محسن خنفر، سید بحرالعلوم و صاحب جواهر شویم و این امر شدنی و ممکن و البته در اختیار و میل خود فرد است.

ایشان در پایان رهنمودها و بیانات ارزشمند خود فرمودند: از خدای متعال می خواهم من و شما را یاری فرماید.

گفتنی است که در پایان این دیدار شماری از طلاب علوم دینی حوزه یادشده به دست مرجع عالیقدر ملبّس به لباس شریف روحانیت شدند.