روز پنجشنبه 29صفر 1427ق (10/1/1385) به مناسبت سالگرد شهادت جانگداز امام رئوف حضرت علي بن موسي الرضا ـ عليه آلاف التحية والثنا ـ ، در بيت مرجعيت وفقاهت مجلس سوگواري برگزار گرديد.
در اين مراسم که جمع کثيري از طلاب وفضلاي حوزه، سادات خاندان شيرازي، حضرت آيةالله العظمي سيد صادق شيرازي وشيفتگان وعزاداران آن امام همام حضور داشتند، خطباي ارجمند حجج اسلام ومسلمين شفيعي، رضايي وحاجيان به بيان برخي از ابعاد زندگي بابرکت امام رضا عليه السلام ومناقب ومصائب وشرايط روزگار ايشان پرداختند.
برخي از مهم ترين محورهاي مطرح شده در سخنان خطباي اين مراسم به نحو فهرست وار چنين است:
1. حضرت امام رضا عليه السلام حجت خدا وامام هشتم از ائمه اثني عشر ودهمين معصوم از چهارده معصوم پاک صلوات الله عليهم مي باشند. کنيه آن حضرت «ابوالحسن» بوده است وچون حضرت اميرمؤمنان عليه السلام نيز کنيه ابوالحسن داشته اند، حضرت رضا عليه السلام را «ابوالحسن ثاني» گفته اند. آن حضرت علم بيکران ورفتاري پيامبرگونه داشتند وحلم ورأفت واحسانشان شامل عام وخاص مي گرديد وهيچ حاجتمندي را مأيوس بر نمي گرداندند. ايشان شب هاي تاريک در مدينه مي گشتند ومستمندان را کمک مي کردند.
2. طاغوت زمانِ امام رضا عليه السلام مأمون عباسي بود که به دليل اوضاع نابسامان سياسي مي خواست با انتخاب امام رضا عليه السلام به ولايتعهدي خود، رضايت مردم را جلب کند. از سوي ديگر او مي خواست امام رضا عليه السلام را زيرنظر داشته باشد وبا محدود کردن آن جناب مانع ارتباط شيعيان با ايشان شود. از اين رو مأمون به حضرت رضا عليه السلام نوشت تا از راه بصره واهواز وفارس به خراسان برود، نه از راه کوفه وقم، ودليل اين امر را کثرت شيعيان در قم وکوفه ذکر کرده اند. به هرحال او امام را مجبور به پذيرفتن ولايتعهدي نمود وحضرت امام رضا عليه السلام تأکيد کردند که در عزل ونصب ها دخالتي نخواهند داشت.
3. مشهور است هنگام ورود حضرت امام رضا عليه السلام به نيشابور طالبان علم ومحدثان گرد ايشان جمع شدند واز ايشان خواستند که حديثي بر آنها املا فرمايد. حضرت حديثي به طور مسلسل از آباء طاهرين خود از رسول خدا صلي الله عليه وآله وجبرئيل از قول خداي متعال روايت نمودند که چنين است: کلمة لا اله الاّ الله حصني فمن قالها دخل حصني ومن دخل حصني أمن من عذابي؛ کلمه توحيد يا لا اله الاّ الله باروي مستحکم من است وهرکه آن را بگويد به درون باروي من درآيد وهرکه درون باروي من درآيد از عذاب من ايمن خواهد ماند.
اين حديث از آن رو که راويان آن امامان اطهار ورسول خدا صلوات الله عليهم اجمعين مي باشند به حديث «سلسلة الذهب» مشهور شده است. نکته حائز اهميت در اين روايت آن است که حضرت پس از گفتن اين جمله اندکي پيش رفتند وآن گاه ايستادند وفرمودند: «بشروطها وأنا من شروطها؛(1) البته اين مطلب شروطي دارد ومن از جمله شروط آن مي باشم».
4. امام براي خنثي کردن توطئه هاي مأمون مراقبتي هوشيارانه داشتند. يکي از توطئه هايي که امام آن را خنثي نمود موضوع نماز عيد فطر سال 202ق بود که مأمون براي ظاهرسازي ونشان دادن اين مطلب که امام طرفدار خلافت اوست از ايشان خواست که نماز عيد را با مردم بگزارند. امام نخست امتناع فرمودند ولي بر اثر اصرار مأمون فرمودند: همان گونه که پيغمبر اسلام صلي الله عليه وآله نماز عيد را برگزار مي کرد، نماز خواهم خواند. مأمون اين شرط را پذيرفت وفرماندهان سپاه وقضات وعلما ودانشمندان به دستور مأمون به منزل امام رفتند ومنتظر ايشان ايستادند. همين که آفتاب سرزد، امام که غسل کرده بود، جامه اي ساده ولي پاکيزه برتن نمود وعمامه اي سفيد برسر نهاد واز افراد منزل خويش خواست تا مانند او رفتار کنند. همه در حالي که دور امام حلقه زده بودند تکبيرگويان از منزل خارج شدند. امام سربه آسمان برداشت وبا صدايي نافذ چنان تکبير گفت که گويي هوا وزمين وهمه موجودات تکبير او را پاسخ گفتند.
وقتي فرماندهان ودرباريان با چنين صحنه اي مواجه شدند بي درنگ از مرکب ها فرود آمدند وکفش ها وچکمه ها را از پا درآوردند وهمراه با جمعيتِ انبوهي که با شور تمام مي گفتند «الله اکبر علي ما هدانا» به راه افتادند.
تمام کوچه ها وخيابان هاي شهر از جمعيت پرشد وهمه با اشتياق ناظر حرکت پيامبرگونه امام بودند. وقتي گزارش اين صحنه هاي مهيج به گوش مأمون رسيد ادامه برنامه را تاب نياورد ودستور داد امام را از ميان راه بازگردانند. امام نيز چنين کرد ومردم آشفته خاطر وخشمناک پراکنده شدند.
5. آن حضرت سرانجام در پي توطئه مأمون واز طريق زهر به طرزي مظلومانه به شهادت رسيد. بنابه نقل شيخ صدوق در معاني الاخبار سه تن شبانه به خاک سپرده شدند. حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها که وصيت فرمود: يا علي مرا شبانه غسل ده ودر شب به خاک بسپار. شخص دوم حضرت امير عليه السلام بود که ايشان نيز شبانه ومخفيانه به خاک سپرده شدند. وشخص سوم حضرت امام رضا عليه السلام است که ايشان نيز در دل شب دفن شدند.
حضرت جوادالائمه عليه السلام به نيروي امامت، خود را به بالين پدر بزرگوار رساندند وبر پيکر مقدس ايشان نماز گزاردند.
