شب هاي ماه مبارک رمضان ـ ماه رحمت وامان وماه نزول قرآن ـ فرصت مناسبي براي مذاکرات علمي وخوشه چيني از محضر عالمان بزرگوار است. شماري از فضلا همچون سال هاي گذشته در شب هاي اين ماه نزد آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي دام ظله مي روند واز مطالب علمي ونکات قرآني وفقهي واصولي ايشان بهره مي برند.

از جمله پرسش هايي که در محضر آيت الله العظمي سيد صادق شيرازي دام ظله مطرح شد ومورد مناقشه قرار گرفت اين بود: مردي از اهل سنت با زني شيعي ازدواج کرده است وپس از اندک زماني يا گذشت يک سال به همسرش مي گويد: به دليل عدم حضور گواهان عادل هنگام اجراي صيغه عقد ازدواج، عقد آن دو باطل است. در اين صورت، تکليف زن چيست؟

مرجع عالي قدر پاسخ دادند: مي تواند طبق «قاعده الزام» با مردي ديگر ازدواج کند.

يکي ديگر از حاضران از ايشان پرسيد: شخصي به تصور اين که روزه گرفتن برايش ضرر دارد، ماه رمضان را روزه نگرفت وتا فرارسيدن ماه رمضان آينده، قضاي آن را به جاي نياورد. در آن هنگام متوجه شد که تصورش از ضرر داشتن روزه بي جا ودور از واقع بوده است. آيا اکنون بايد روزه هاي نگرفته را قضا کند يا افزون بر قضاي روزه، کفاره نيز بايد بدهد؟

معظم له پاسخ دادند: اگر کشف شود که در تصور خود دچار جهل مرکب بوده، فقط قضاي آن را به جاي آورَد.

مجدداً پرسيد: در صورتي که خطا بودن تصورش کشف نشود، چطور؟

ايشان پاسخ دادند: در آن صورت چيزي بر او نيست.

در موضوع شب قدر، يکي از حاضران پرسيد:

پيش از اسلام، فرشتگان بر چه کسي يا کساني نازل مي شدند؟

ايشان در پاسخ فرمودند: فرشتگان در روزگاران پيش از اسلام بر پيامبران وپس از آنان بر اوصياي آنان ـ که درود خداد بر آنان باد ـ نازل مي شدند وحضرت ابوطالب عليه السلام پدر مولايمان حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام آخرين وصي اي بود که فرشتگان بر او نازل مي شدند.

پرسش ديگري که مطرح شد اين بود: زني در ماه مبارک رمضان غسل جنابت کرد وپس از چند روز متوجه وجود مقداري ـ مثلاً ـ به قدر سر سوزني رنگ زير ناخن مي شود. در اين صورت روزه ونمازي که در اين مدت گرفته وخوانده چه صورتي دارد؟

مرجع عالي قدر پاسخ دادند: روزه اش صحيح است وتنها نمازش را اعاده کند. در اين باره زراره از امام باقر عليه السلام روايت کرده است که فرمود: «لا تَعادُ الصَّلاةُ إلاّ مِن خمسةٍ: الطَّهورِ، والوقتِ، والقبلةِ، والرُّکوعِ، والسُّجود؛(1) تنها در پنج مورد، نماز اعاده مي شود: وضو يا غسل [درست نباشد]، [پيش از] وقت [باشد]، [روبه] قبله [نباشد]، رکوع يا [دو] سجده [را به جا نياورده باشد].

معظم له افزودند: البته در اين مسأله استثناهايي وجود دارد مانند: کارگران ساختمان ورنگ کاران که به دليل ماهيت کارشان، مقداري سيمان يا رنگ بر پوست آنان مي ماند وزدودن آن ممکن نيست ولذا مشمول «قاعده رفع حرج» مي شوند.

همچنين سؤال شد: زني باردار، پس از معاينات وآزمايش هاي پزشکي در مي يابد که نگاه داشتن جنين او را با خطر مواجه کرده، به مرگش خواهد انجاميد. آيا مي تواند با سقط کردن جنين، خود را از خطر برهاند؟ واگر چنين کند، ديه بر او واجب مي شود يا نه؟

مرجع عالي قدر در پاسخ فرمودند: در چنين فرضي سقط کردن جنين جايز است وبر مادر ديه نخواهد بود.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. من لا يحضره الفقيه، ج1، ص339 (باب احکام السهو في الصلاة).